[HAI] – Sáng ngày 15/12/2020 tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Tổng kết 3 năm thực hiện Dự án VIE070 “Hỗ trợ người cao tuổi thiệt thòi thông qua nhân rộng Câu lạc bộ Liên thế hệ Tự giúp nhau ở Việt Nam”do Ban Đại diện Hội Người cao tuổi Thành phố Hà Nội tổ chức. Dự án được thực hiện với sự tài trợ và hợp tác của Cơ quan Hợp tác Phát triển Quốc tế Hàn Quốc (KOICA), tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi Hàn Quốc (HAK) và tổ chức Hỗ trợ Người cao tuổi Quốc tế (HAI) nhằm hỗ trợ Việt Nam thực hiện Quyết định 1533/QĐ-TTg ngày 2/8/2016 của Thủ tướng chính phủ về nhân rộng mô hình Câu lạc bộ (CLB) Liên thế hệ Tự giúp nhau (LTH TGN) giai đoạn 2016-2020. Hội nghị vinh dự được tiếp đón bà Phạm Thị Tuyết Nhung –Phụ trách Ban Đối ngoại, TW Hội Người cao tuổi Việt Nam, ông Trần Đức Phối – Chánh Văn phòng Ban Đại diện Hội Người cao tuổi Thành phố Hà Nội, ông Trần Công Nguyên – Ủy viên Thường trực Ban Đại diện Hội Người cao tuổi Thành phố Hà Nội, bà Nguyễn Phượng Liên – cán bộ phụ trách dự án VIE070 tổ chức HAI tại Việt Nam và hơn 50 người cao tuổi (NCT) đại diện cho Hội Người cao tuổi các phường, xã và các CLB LTH TGN trên địa bàn Hà Nội.
Với 918.122 người dân trên 60 tuổi chiếm 11,5% dân số trên địa bàn, và chỉ số già hóa lên đến 50.1% cao hơn so với chỉ số già hóa chung toàn quốc là 48.8%, thành phố Hà Nội đã sớm nhận ra sự hiệu quả của Mô hình CLB LTH TGN nhằm thích ứng với già hóa dân số. Chỉ sau 3 năm thực hiện dự án, đến nay, toàn thành phố đã có 16 CLB được thành lập và nâng cao năng lực, với tổng số 868 thành viên hoạt động tích cực. Thu nhập của thành viên CLB được tăng lên nhờ hoạt động cho vay vốn và hướng dẫn các mô hình kinh tế phù hợp, với 390 thành viên đã và đang vay vốn từ Quỹ tăng thu nhập của CLB, tỷ lệ hoàn trả vốn và lãi lên đến 100%. Bên cạnh đó, hơn 99% cho biết sức khỏe của họ được duy trì hoặc cải thiện thông qua tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. 16 CLB điểm của Dự án đã trở thành hình mẫu và điểm đến cho các CLB khác do địa phương hỗ trợ thành lập đến thăm và học tập. Dự án cũng đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho Hội NCT các cấp và Ban Chủ nhiệm của các CLB ngoài Dự án này.
Là một địa bàn đặc thù với diện tích rộng và các đặc điểm dân cư đa dạng, Hà Nội gặp nhiều khó khăn khi bắt đầu tiếp nhận dự án. Phát biểu tại Hội thảo, bà Phạm Thị Tuyết Nhung, Phụ trách Ban Đối Ngoại TW Hội Người cao tuổi Việt Nam, kiêm Cố vấn dự án VIE070 cho biết: “Hà Nội gặp rất nhiều khó khăn khi mới bắt đầu dự án. Một phần là vì đặc thù địa bàn, nhưng phần lớn phải nói rằng công tác chăm sóc và phát huy người cao tuổi tại Hà Nội chưa được quan tâm đầy đủ. Hà Nội có những cái khó khăn nhưng các bác đã làm rất là tốt. Chúng ta đã thành lập được 94 CLB, tróng đó 78 CLB ngoài dự án, đúng là cái rất tốt, nhất là lại không có CLB nào yếu. Chúng tôi là những người ở Trung Ương Hội ban đầu khi xuống các CLB như CLB Phương Liên, chúng tôi cũng nghĩ không có hy vọng gì nhiều, nhưng đến nay Phương Liên là một trong những CLB mạnh nhất.”
Mặc dù gặp phải nhiều khó khăn bước đầu, song Hà Nội lại là địa bàn thành công nhất của dự án VIE070 trong việc nhân rộng CLB với 78 CLB được thành lập với nguồn ngoài Dự án, nâng tổng số CLB trên địa bàn thành phố lên 94, vượt 4 CLB so với chỉ tiêu đặt ra trong kế hoạch số 110/KH-UBND của UBND thành phố Hà Nội về việc thực hiện Đề án nhân rộng mô hình Câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau theo Quyết định số 1533/QĐ-TTg ngày 02/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn thành phố Hà Nội đến năm 2020. Đáng kể nhất đó là thành công của các CLB trong công tác vận động nguồn lực xã hội. Trong 3 năm, các CLB tại Hà Nội đã vận động được gần 420 triệu đồng để tự duy trì hoạt động CLB một cách bền vững, cũng như thực hiện hỗ trợ người yếu thế trong cộng đồng. Với các hoạt động hướng đến cộng đồng, tính đến nay, 97 người đã và đang được chăm sóc tại nhà dựa vào tình nguyện viên CLB, hỗ trợ tư vấn, làm thủ tục…cho 125 người được hưởng quyền lợi theo chính sách.
Trong bài tham luận tại hội nghị, bà Đào Thị Hoa – Chủ nhiệm CLB LTH TGN phường Khương Đình, quận Thanh Xuân cho biết: “Chúng tôi rất lo lắng vì đây là mô hình rất mới với đặc điểm, đặc thù như thành phố Hà Nội. Theo quy chế mỗi thành viên chỉ được vay vốn của CLB cao nhất là 5 triệu đồng để sản xuất nhỏ làm ra sản phẩm giúp thành viên có thu nhập ổn định, cải thiện đời sống thì thật sự là những thách thức lớn đối với chúng tôi.”
Cũng trong bài tham luận của mình, bà Hoa cho biết nhờ có sự quan tâm sát sao của tổ chức Hội Người cao tuổi từ thành phố đến phường chỉ đạo và ủng hộ rất thiết thực, CLB Khương Đình đã biết cách đầutư vào những hoạt động tăng thu nhập phù hợp với NCT mà không cần vốn lớn như trồng giá đậu sạch, làm chế phẩm sinh học, chế biến sản phẩm ăn sáng truyền thống, sản xuất dụng cụ làm giá đậu….CLB đã trở thành 1 trong 3 CLB mạnh nhất trên địa bàn thành phố với chất lượng 8 mảng hoạt động ngày càng được nâng cao. Trao đổi với cán bộ tổ chức HAI, ông Nguyễn Quốc Hoan, Chủ tịch Hội người cao tuổi phường Khương Đình cho rằng: “Người lãnh đạo là rất quan trọng, mình ở vị trí lãnh đạo mình phải biết việc, biết cách, nắm được các quy định của nhà nước thì từ đó mới có thể hỗ trợ thiết thực cho CLB được, nếu không thì rất khó. Mô hình CLB là rất tốt nhưng để nhân rộng thì cần nỗ lực, phối hợp với các bên và điều chỉnh sao cho phù hợp với từng địa phương.”
Chia sẻ kinh nghiệm thực hiện nhân rộng mô hình CLB Liên thế hệ Tự giúp nhau theo Quyết định 1533/QĐ-TTg ngày 2/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ, bà Phạm Tuyết Nhung cho biết hiện nay, Thanh Hóa là tỉnh có số lượng CLB được nhân rộng nhiều nhất cả nước với gần 900 CLB trên địa bàn tỉnh, và tiếp tục mở rộng thêm 400 CLB trong thời gian tới. Bà Nhung cũng cho biết, Thanh Hóa đã có quyết định đầu tư đến 60% Quỹ Chăm sóc và Phát huy Người cao tuổi vào công tác nhân rộng mô hình CLB vì “họ biết chỗ nào có CLB thì họ không cần phải lo lắng về công tác chăm sóc người cao tuổi nữa.”
Đại diện cho tiếng nói người cao tuổi thành phố, ông Trần Công Nguyên – Ủy viên Thường trực Ban Đại diện Hội Người cao tuổi Thành phố Hà Nội bày tỏ hy vọng UBND thành phố nhanh chóng phê duyệt Kế hoạch mới về việc thực hiện Đề án nhân rộng mô CLB LTH TGN theo Quyết định 1336/QĐ-TTg ngày 31/8/2020 của Thủ tướng chính phủ trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn đến năm 2025. Kết thúc 3 năm dự án VIE070 trên địa bàn thành phố, người cao tuổi Hà Nội đã nhận được những lợi ích thiết thực thông qua mô hình CLB Liên thế hệ Tự giúp nhau. Với những tác động rõ rệt trongnhiều lĩnh vực, mô hình CLB Liên thế hệ Tự giúp nhau đã được đón nhận bởi người cao tuổi, cộng đồng và chính quyền địa phương trong bối cảnh già hóa nhanh chóng đang diễn ra tại Việt Nam.