COVID -19 đã và đang gây ra cái chết cho hơn 2 triệu người, đe dọa sức khỏe, cuộc sống, hạnh phúc của hàng tỷ người. Hơn một nửa dân số trên thế giới phải sống trong giãn cách xã hội do bệnh dịch – một điều chưa từng có trong tiền lệ – là những gì đã xảy ra trong đại dịch COVID-19. Trong bối cảnh các nước đang khẩn thiết yêu cầu quyền tiếp cận công bằng đối với vắc xin COVID -19, Việt Nam đã thành công trong việc đưa vắc xin COVID-19 vào tiêm chủng cho người dân trong chiến dịch tiêm chủng lớn nhất từ trước đến nay ở Việt Nam với hơn 100 triệu liều.
COVID-19 là căn bệnh dễ lây lan, hiện chưa có thuốc đặc trị, và người cao tuổi, đặc biệt là người có bệnh nền, là một trong số những nhóm đối tượng có nguy cơ bị lây nhiễm cao và nếu lây nhiễm sẽ gặp các biến chứng nguy hiểm. Theo số liệu của Bộ Y tế, trong số 35 người tử vong do COVID-19 ở Việt Nam, có đến 22 người là người cao tuổi, chiếm gần 63%. Điều đó cho thấy tầm quan trọng của việc đảm bảo công bằng cho người cao tuổi trong tiếp cận các thông tin chính thức liên quan đến dịch bệnh, tiếp cận các dịch vụ y tế cũng như tiếp cận với nguồn vắc-xin có chất lượng.
Hiện nay, trong chiến dịch tiêm chủng vắc-xin COVID-19, để đảm bảo cho việc phân phối vắc xin một cách công bằng dựa trên đánh giá các yếu tố nguy cơ và cơ sở khoa học, trong hướng dẫn được Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên ký ban hành đã nêu rõ 11 nhóm đối tượng ưu tiên được sắp xếp tiêm vắc xin phòng COVID-19 đầu tiên tại Việt Nam. Cụ thể, 11 nhóm đối tượng bao gồm:
- Nhân viên y tế
- Nhân viên tham gia phòng chống dịch (ban chỉ đạo các cấp, nhân viên khu cách ly, phóng viên…)
- Nhân viên ngoại giao, hải quan, cán bộ làm công tác xuất nhập cảnh
- Lực lượng quân đội
- Lực lượng công an
- Giáo viên
- Người trên 65 tuổi
- Nhóm cung cấp dịch vụ thiết yếu: hàng không, vận tải, du lịch, cung cấp dịch vụ điện, nước…
- Người mắc các bệnh mãn tính
- Người có nhu cầu đi công tác, học tập, lao động ở nước ngoài.
- Người tại vùng dịch theo chỉ định dịch tễ
Bằng việc đưa ra 11 nhóm đối tượng ưu tiên tiêm chủng này, Chính phủ đã thể hiện được sự quan tâm và đảm bảo công bằng cho các đối tượng nguy cơ cao trước COVID-19 dựa trên những quan sát và báo cáo khoa học. Những nhóm người có nguy cơ và mức độ phơi nhiễm cao đều được đưa vào danh sách ưu tiên, trong đó cho người cao tuổi trên 65 tuổi và những người mắc các bệnh mạn tính (đa phần là người cao tuổi hoặc cận cao tuổi).
Bộ Y tế cũng cho biết chỉ chọn mua các vắc xin an toàn, có hiệu lực bảo vệ cao, được Tổ chức Y tế thế giới tiền thẩm định, đã được phê chuẩn bởi một cơ quan quản lý dược nghiêm ngặt (SRA), giá phù hợp. Bên cạnh đó, theo dự kiến đầu tháng 3/2021 Việt Nam sẽ thử nghiệm lâm sàng trên người vắc xin COVID-19 mang tên COVIVAC do Viện vắc xin và sinh phẩm y tế (IVAC) nghiên cứu, phát triển. Đánh giá ban đầu, vắc xin có hiệu quả với biến chủng của Anh và Nam Phi, có giá khoảng 60.000 đồng/liều. Việc thử nghiệm vắc xin cũng được chia thành 2 giai đoạn, trong đó ở giai đoạn 2 thực hiện tại Trung tâm Y tế huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình dự kiến sẽ bao gồm thử nghiệm ở cả nhóm đối tượng 60-75 tuổi, với số lượng chiếm khoảng 1/3 số người tham gia thử nghiệm. Điều này là vô cùng quan trọng, giúp phát hiện sớm vấn đề, nếu có, nhằm đảm bảo an toàn cho người cao tuổi.
Việc thực hiện chương trình tiêm chủng này để đảm bảo miễn dịch cộng đồng. Việt Nam hướng tới mục tiêu 80% dân số được tiêm vắc xin phòng COVID-19. Tuy nhiên, căn cứ nguồn cung ứng vắc xin hiện nay, kế hoạch tiếp nhận, bảo quản, phân phối và sử dụng vắc xin phòng COVID-19 giai đoạn 2021-2022 do COVAX Facility (Giải pháp tiếp cận vắc xin ngừa COVID-19 toàn cầu) hỗ trợ cho Bộ Y tế ban hành đặt ra mục tiêu cụ thể là bảo đảm khoảng 20% dân số cả nước được tiêm vắc xin phòng COVID19 khi có đủ nguồn vắc xin; 95% đối tượng nguy cơ được tiêm vắc xin phòng COVID-19; Tiếp nhận, cung ứng kịp thời và tiêm vắc xin phòng COVID-19 cho các đối tượng theo tình hình dịch; Đảm bảo an toàn và hiệu quả khi sử dụng vắc xin phòng COVID-19.